Programma Waterkeringen

Voor de waterveiligheidsopgave staat in de aanpak het inrichten van de waterveiligheidsketen (wettelijke beoordeling - zorgplicht (beheer en onderhoud) - versterkingsopgave Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP)) centraal. De eerste ronde van de wetteljke beoordeling van de primaire waterkeringen wordt dit jaar afgerond. In de twee helft van dit jaar zal aan de hand van de uitkomsten een nadere inschatting en ruwe planning worden gemaakt voor de versterkingsopgave Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) die tot 2050 moet worden uitgevoerd. Dit geldt ook voor de implementatie van de zorgplicht. Procesgericht werken, informatiemanagement, en werkwijze assetmanagement zijn hierin een belangrijke ontwikkeling. Voor de uitvoering van de wettelijke beoordeling van de primaire waterkeringen is door het bestuur ruimte gegeven om de personele capaciteit tijdelijk uit te breiden. Dit jaar worden we, mede door de onverwacht versnelde achteruitgang door veroudering van de objecten, geconfronteerd met vragen voor onderhoud en renovatie van vooral cultuurhistorische (niet waterkerende) objecten zoals Kazematten Vlissingen, Zuiderhoofd Westkapelle. De voorbereiding van de gunning van het HWBP project Hansweert (voorzien in september 2022) loopt nog op planning. Ook hier worden we geconfronteerd met bijzondere risico's zoals PFAS. De voorbereiding van volgende HWBP projecten stagneert. Overall is het beeld dat we een grote opgave hebben op alle onderdelen en er in de aanpak en werkwijze voortgang wordt gemaakt. De totale opgave in relatie tot de effectief inzetbare capaciteit vraagt nog dit jaar om het maken van keuzes.

De totale kosten laten een stijging zien van  € 443.000 en de opbrengsten zijn niet gewijzigd. Hieronder een toelichting op de belangrijkste verschillen.

Voor onderzoek naar verkitting (aan elkaar kleven van gronddeeltjes) in de thermisch gereinigde grond die bij Perkpolder is  aangebracht is € 125.000 opgenomen.  Verkitting is ongewenst voor de stabiliteit van de dijk.  De risico's voor de stabiliteit worden nader uitgewerkt. 

Van de Unie van Waterschappen is een nieuwe raming ontvangen voor de solidariteitsbijdrage 2022 aan het Hoogwaterbeschermingsprogramma HWBP (3,7mln wordt nu 3,9mln). De bijdrage voor 2022 valt dus € 200.000 hoger uit.

Tijdens de stormen dit voorjaar zijn een aantal grote schades ontstaan in Zeeuws-Vlaanderen. Voor reparatie van deze schades wordt een begrotingswijziging aangekondigd, de kosten van deze schades kunnen gedekt worden uit de algemene reserve. Een volledige inventarisatie van de kosten moet nog plaatsvinden. De volgende kosten zijn meegenomen in de prognoses: Reparatie stormschade bij 't Killetje € 55.000. en een tijdelijk fietspad bij Nieuwvliet € 30.000. 

We verwachten een begrotingstekort door de actuele prijsstijgingen en de marktontwikkelingen als gevolg van o.m. de oorlog in Oekraïne en de COVID-maatregelen in met name Azië. Er zijn in de prognoses van de bestuursmonitor vooralsnog geen prijsstijgingen opgenomen voor de niet-beïnvloedbare kosten. Voor de beïnvloedbare kosten wordt in de 2e begrotingswijziging voorgesteld een bestemmingsreserve te vormen van in totaal € 2,5 miljoen voor alle programma’s. Hiermee kan het reguliere onderhoud zoveel mogelijk worden uitgevoerd.

De realisatie van de WBI-toetsing (Wettelijke  Instrumentarium voor de Beoordeling van de veiligheid van primaire waterkeringen) is zeer kritisch. Vanaf 1 maart jongstleden is extra capaciteit ingehuurd voor de wettelijke beoordeling om de uiteindelijke doelstelling van 100% gereed in 2022 te behalen en daarbij tevens te kunnen voldoen aan de landelijke afspraken zoals die tussen de Unie van Waterschappen en het Ministerie van I&W voor het uitvoeren van de wettelijke beoordeling zijn gemaakt . Tevens moeten er in 2022 afspraken en een plan van aanpak worden gemaakt voor de nieuwe beoordelingsronde die zal gaan lopen met ingang van 2023. Het dagelijks bestuur wordt via een voortgangsrapportage periodiek op de hoogte gehouden van de laatste ontwikkelingen.

Na de realisatie van project Zwakke Schakels Vlissingen is een schadeclaim ingediend. Er is schade aan tennisbanen in Vlissingen door overwaaiend zand. De hoogte van het schadebedrag is nog niet vastgesteld.

Er is een financieel voordeel van € 52.000 dat wordt veroorzaakt door de vele openstaande vacatures, die pas later dit jaar kunnen worden ingevuld. Hierdoor zijn de salariskosten lager dan begroot, maar de te activeren kosten ook. Een deel van de totale overheadskosten, zoals bijvoorbeeld van de managementfuncties, is naar evenredigheid herverdeeld over alle programma's. Daarmee komt het saldo op een voordeel van € 7.000. Het budget is door de 1e begrotingswijziging 2022 met € 225.000 opgehoogd ten behoeve van extra inhuur voor de wettelijke beoordeling. Dit zal volledig worden besteed.
De 7,5 fte vacatureruimte binnen het Hoogwaterbeschermingsprogramma HWBP is nog niet ingevuld. Pas wanneer het totaalbeeld inzichtelijk is, wanneer welke capaciteit nodig is voor programmering (als vervolgstap op de wettelijke beoordeling) en realisatie, kan worden besloten waar de inzet van deze 7,5 fte het meest effectief is. 

Voor alle afdelingen geldt dat vacatures langer open staan dan gebruikelijk. Ten eerste omdat vacatures vanaf schaal 10 tijdelijk niet worden ingevuld vanwege de reorganisatie. Ten tweede omdat het voor veel vacatures moeilijk is om geschikte kandidaten te vinden vanwege de krapte op de arbeidsmarkt. Dit zorgt ervoor dat de salariskosten lager uitvallen dan begroot en dat geldt ook voor de te activeren kosten.  Het niet invullen van vacatures zorgt er in combinatie met het hoge ziekteverzuim voor dat meer inhuur noodzakelijk is dan begroot.

Een deel van de totale overheadskosten, zoals bijvoorbeeld van de managementfuncties, zijn naar evenredigheid herverdeeld over alle programma's.

De stijging van de kapitaallasten wordt veroorzaakt door enkele projecten die inmiddels voor 75% zijn afgerond en dus worden afgeschreven. Bij het opstellen van  de Programmabegroting 2022 was dit nog niet voorzien. Hiernaast is er sprake van wat hogere boekwaardes, waardoor de afschrijving stijgt( zoals bij HWBP Hansweert).

Algemeen:

Twee IPM-teams (Integraal Project Maganagement) zijn nu bezig met de voorbereiding van 2 HWBP-projecten (HoogwaterBeschermingsProgramma, projecten Hansweert en Sint Annaland). Een derde team is aan de slag gegaan met de volgende nieuwe HWBP-projecten. Er wordt gekeken welke adviseursrollen (7,5 fte in 2022) geworven moeten worden. Voor het HWBP-project Hansweert wordt gewerkt aan de subsidieaanvraag voor de realisatiefase. De aanvraag staat gepland voor de zomervakantie, na de zomervakantie zal via de AV het uitvoeringskrediet worden aangevraagd. De werkzaamheden aan de aanlegvoorzieningen Veerse Meer 2022 zullen volgens planning worden opgestart. Dit geldt ook voor de werkzaamheden aan de Muur van Altena.

Ontwikkelingen, risico's en kansen

Ontwikkelingen

Op termijn krijgen we te maken met groot onderhoud (o.a. stalen damwanden en afsluitbare kunstwerken). Het is belangrijk om tijdig de omvang en de scope helder te hebben en vroegtijdig te beginnen met deze projecten.

PRJ1013H HWBP Hansweert (S1) : De bruto prognose is bijgesteld o.b.v. een geactualiseerde raming. Hierdoor is de netto prognose ook geactualiseerd (naar boven bijgesteld +M€ 3,8). OP basis van de subsidieaanvraag die deze zomer bij het HWBP zal worden ingediend, zal in september via de AV het uitvoeringskrediet worden aangevraagd.

PRJ1176C: Aanpassing getijdenduiker: Plandatum wordt 1-12-2023 (was 1-7-2022)

Risico's

Binnen project PRJ1013H (HWBP Hansweert) spelen met name de volgende risico's een belangrijke rol : 
1. Bodemkwaliteitskaart is nog niet vastgesteld
2. Kabels en leidingen zijn wellicht niet tijdig verlegd 
3. Mogelijke beroepsprocedures Projectplan Waterwet
4. Nog niet alle gronden minnelijk in handen
5. Nog onduidelijk welk bedrag beschikt wordt door het HWBP

Om deze risico's nog beter te kunnen beheersen wordt in de (opgestarte) realisatiefase gebruik gemaakt van de zgn. 'realisatievoorbereiding'. Gedurende deze (tussen)fase worden voor de genoemde risico's de beheersmaatregelen geoptimaliseerd en/of uitgevoerd om de risico's tijdens de uitvoering zo veel mogelijk te beperken en hierdoor bij start uitvoering goed in 'control' te zijn. Voor deze (tussen)fase is een zgn. overbruggingskrediet aangevraagd bij de AV.

Kansen

De eerste effecten worden zichtbaar en merkbaar als het gaat om het procesgestuurd en projectmatig werken. Bij de aanlegvoorzieningen Veerse Meer is tijd gewonnen door veel eerder te starten met het project waardoor (meer) tijd ontstaat om het project goed voor te bereiden.

Afwijkingen in krediet en/of planning waarover besluitvorming door de AV dient plaats te vinden:

-