Programma Watersystemen

De driehoek prestaties, financiën en capaciteit dienen in een gezonde organisatie in balans te zijn en te blijven en momenteel is hiervan onvoldoende sprake. Toename in werkzaamheden en een toename van vragen en initiatieven van derden hebben impact op de realisatie van projecten en daarmee het beheer en onderhoud. Daarnaast hebben vraagstukken op het vlak gebieds- en omgevingsgerichte aanpak, duurzaamheid, circulariteit en energietransitie ook invloed op de realisatie van projecten. Er ontstaat vertraging omdat de ambtelijke organisatie lerende is op deze onderdelen en de tijd om de basis op orde te brengen (b.v. informatisering vs. monitoring) ontbreekt vooralsnog. Ambtelijk wordt gezocht naar wegen om dit op te lossen door kennis te delen en o.a. het invullen van een fors aantal vacatures binnen de afdeling Watersystemen.  Voor project Kruispolder worden alternatieve oplossingen doorgerekend. In de monitor zijn wijzigingen voor zover bekend in beeld gebracht. Er dient rekening gehouden te worden met het afboeken van niet te activeren kosten.  Bij voorbereiding van investeringsprojecten (PWO, SWO, GGOR, KRW) blijft grondverwerving een belangrijke randvoorwaarde en sturend in de planning. Ambtelijk wordt actief ingezet om hier oplossingen te vinden, waarbij ook aandacht gevraagd wordt voor de rol van gemeenten hierin.

Het programma Watersystemen laat ten opzichte van de gewijzigde begroting een daling van de externe kosten en opbrengsten zien van € 153.000,-.  Dit is uitgesplitst in een daling van de kosten van €182.000,- en lagere opbrengsten van € 29.000,-.
In deze prognoses is rekening gehouden met de 2e en 3e begrotingswijziging 2022 waarbij de begroting is verhoogd met een bedrag van in totaal 3,7 mln. om de prijsstijgingen op te vangen. Door deze begrotingswijzigingen kan het reguliere onderhoud/beheerkosten, in lijn met de opvatting van de Algemene Vergadering, zoveel mogelijk worden uitgevoerd. Voor het programma Watersystemen betekent dit een verhoging van € 0,86 mln. via de 3e begrotingswijziging voor onderhoudskosten waterlopen en bemonstering en analyses.

Hieronder zijn van de externe kosten de belangrijkste afwijkingen ten opzichte van de herziene begroting 2022 opgenomen.

• Voor onderhoud en beheer komt de prognose  € 113.000 hoger uit ten opzichte van de herziene begroting.  Dit wordt veroorzaakt door niet ingecalculeerde kosten voor maaiwerkzaamheden, extra kosten in verband met gewasschade en extra kosten voor het baggeren binnen bebouwd gebied in Zuid Beveland.
• Verwachting is dat het onderhoud op de kunstwerken watersystemen  € 61.000 lager uitvalt ten gevolge van een her prioritering van taken. Vanwege het droogteseizoen is prioriteit gegeven aan monitoring en bijsturing in het droogte team.
• In de begroting is budget beschikbaar gesteld voor het programma zoetwater delta vanuit het Waterschaps Beheer Programma.. Vanwege uitval worden niet alle geplande deelprojecten in 2022 opgepakt. De prognose is met € 86.000 naar beneden bijgesteld. Voorgesteld wordt om het gereserveerde bedrag voor de Brabantse Wal ad € 20.000 op te nemen in  de 4e begrotingswijziging als uitgesteld werk, zodat dit deelproject alsnog in 2023 opgepakt kan worden en hiermee aan de afspraken met derden kan worden voldaan.
• Monitoring waterkwaliteit (- € 46.000). Enerzijds zijn laboratorium onderzoeken te laag geraamd. Anderzijds wordt het budget voor kennisontwikkeling niet volledig ingezet door andere prioritering.
• Voor de implementatie van het Waterschapsbeheerprogramma (WBP) wordt  een bedrag geraamd van € 43.000 . Dit betreft het uitwerken van de monitoring van de voortgang op  de doelen in het WBP,  in samenwerking met de provincie.
• Het budget stimulering derden aanpak emissies is met € 40.000 naar beneden bijgesteld. Er zijn nog geen concrete plannen door wisseling van beleidsmedewerker en een nieuw opgestart samenwerkingsverband.
• Het budget van de technische werkplaats overschrijdt de planning met € 52.000, wat veroorzaakt wordt door de prijsstijgingen op aankoop van apparatuur, duurzame goederen en verbruiks goederen.
• Het onderhoud van de gemalen en geautomatiseerde stuwen komt naar verwachting € 135.000 lager uit dan begroot. De energiekosten vallen lager uit door de installatie van zonnepanelen en verlaging BTW voor zowel kleinverbruikers als grootverbruikers en netwerkkosten.  
• Diverse overige kleine wijzigingen - € 21.000

De externe opbrengsten vallen € 29.000 lager uit. Betreft een administratieve aanpassen, waarbij de betreffende baten vanuit BOB werkzaamheden verrekend worden op de gemaakte kosten. 

Indien de prijzen blijven stijgen zal dit gevolgen hebben op de diverse budgetten, waardoor het verwacht begrotingsoverschot kleiner zal worden. 

Per saldo is er een voordelige prognose van € 324.000,-. Dit ontstaat door openstaande vacatures, hiertegenover staan extra kosten voor inhuur.

Voor alle afdelingen geldt dat vacatures langer open staan dan gebruikelijk. Ten eerste omdat vacatures vanaf schaal 10 tijdelijk niet werden ingevuld vanwege de reorganisatie. Ten tweede omdat het voor veel vacatures moeilijk is om geschikte kandidaten te vinden vanwege de krapte op de arbeidsmarkt. Dit zorgt ervoor dat de salariskosten lager uitvallen dan begroot en dat geldt ook voor de te activeren kosten.  Het niet invullen van vacatures zorgt er in combinatie met het hoge ziekteverzuim voor dat meer inhuur noodzakelijk is dan begroot.

De hogere kapitaallasten worden voornamelijk veroorzaakt doordat het investeringsproject Baggeren Stierkreek voor 75%  is afgerond en nu dus wordt afgeschreven. Verder zijn er  hogere uitgaven voor het investeringsproject Baggeren uitwateringskanaal Cadzand.

Een bedrag van € 20.000 voor Zoetwater Delta meenemen in de 4e begrotingswijziging als uitgesteld werk.

Algemeen:

De geplande bestedingen voor de investeringen 2022 in het programma Watersystemen komen € 231.000  lager uit
Dit wordt voornamelijk veroorzaakt doordat de realisatie van KRW-maatregelen langer duurt door benodigde grondaankopen. 
In deze bestuursmonitor wordt voor een 2-tal projecten goedkeuring gevraagd voor aanpassing van de technische einddatum. Het betreft de projecten Kruispolder en  PWO WB21/KRW/GGO 14-19.

Ontwikkelingen, risico's en kansen

Ontwikkelingen

Van project Kruispolder worden op dit moment in samenwerking met de streek de scope en mogelijke oplossingsrichtingen uitgewerkt tot een definitief ontwerp. 

Risico's

Aandachtpunt blijft om voldoende voorbereidingstijd te nemen voor grondverwerving. Dit speelt met name bij de SWO-projecten (Stedelijke Water Opgave) en de PWO-projecten (opgaven voor GGOR, WB21 en KRW om het watersysteem op orde te brengen tegen wateroverlast en voor juiste peilen en een goede waterkwaliteit). Dit kan al snel 1 tot 2 jaar vergen en is tot het moment van daadwerkelijke eigendomsoverdracht niet te plannen.

Uit onderzoek is gebleken dat project Kruispolder niet in zijn volledige omvang uitgevoerd kan worden ten gevolge het risico van opbarsten van de oorspronkelijk geplande nieuwe watergang. Gevolg hiervan is dat er een scopewijziging van het project dient plaats te vinden, waarbij een deel van de voorbereidingskosten niet meer geactiveerd kan worden. In de begroting 2022 was voor de uitvoering nog uitgegaan van een investering van € 9.722.000,-. Het herziene project is in de monitor opgenomen voor € 5.050.000 bruto excl. voorbereidingskosten.  Doordat de brede watergang en het gemaal bij Paal uit de scope van het project worden gehaald, worden de hiervoor specifiek gemaakte kosten (deels) afgeboekt en komen deze rechtstreeks ten laste van het exploitatieresultaat. Dit bedrag ligt tussen de € 600.000 en € 800.000. Het exacte bedrag wordt komende periode nader bepaald en afgestemd met de accountant. Tevens is er een wijzigingsverzoek op de subsidie beschikking ingediend bij RVO.  Op basis van de ingediende subsidiabele kosten verwachten we hierop een subsidie van € 1.615.000 (beschikking was € 3.332.000). De vrijkomende Europese gelden kunnen deels ingezet worden op andere projecten binnen het waterschap, waarbij er sprake is van overprogrammering. Eind 2022 zal hierover meer duidelijkheid komen. 

Kansen

Het intereg project Moervaart/Zuidleden en Zwarte Sluis is een grensoverschrijdend project met de provincie Oost Vlaanderen, de Zwarte Sluispolder en Polder Moervaart Zuidlede. Dit project staat gepland voor uitvoer in 2024. Het doel van dit project is het klimaat robuust inrichten en beheers afspraken maken ten behoeve van het grensoverschrijdende watersysteem bij Othene en Langelede en de Poel en Vogelschorpolder.  De doelstelling van dit project sluit aan bij de doelstellingen uit de Europese strategie voor aanpassing van klimaatverandering, waarbij er onder meer wordt gestreefd om de gebiedsinrichting aan te passen aan de verwachte klimaatverandering waardoor overstromingen en verdroging wordt voorkomen en de kwetsbaarheid van het agrarisch achterland en de natura2000 gebieden wordt verminderd.  Het project is aangemeld voor Leadersubsidie en is gepreselecteerd uit 103 ingediende projecten.  Komende periode wordt het voorstel voor indiening van de definitieve subsidie aanvraag aangeboden aan DB. 


Afwijkingen in krediet en/of planning waarover besluitvorming door de AV dient plaats te vinden:

PRJ1168C Kruispolder - voorbereiding:  de geplande technische afronding te verschuiven van 2022-06 naar 2023-03.
Doordat er andere technische oplossingsrichting uitgewerkt moet worden, wordt technische oplevering voorzien in maart 2023. Daarna wordt gestart van de 
uitvoering. 

PRJ1034 PWO WB21/KRW/GGO 14-19: de geplande technische afronding te verschuiven van 2022-12 naar 2023-08.
Vaststelling peilbesluit West Zeeuws-Vlaanderen wordt voorzien in april/mei 2023. De peilbesluiten en watergebiedsplannen van zowel Duiveland,  Othene en Schouwen zijn inmiddels vastgesteld.  PWO west Zeeuws
Vlaanderen is herstart medio 2021. De streekbijeenkomst heeft inmiddels plaatsgevonden. Naar verwachting komt het ontwerp peilbesluit eind 2022 ter inzage, waarna vaststelling in de Algemene Vergadering naar verwachting in de eerste helft van 2023 plaatsvindt.

PRJ1458A Uitvoering WB21/KRW/GGOR Oude Haven: de geplande technische afronding te verschuiven van 2022-12 naar 2023-12. De grondverwerking kan pas na roven oogst worden uitgevoerd. Hierdoor wordt de uitvoeringsperiode langer.