Programma Afvalwaterketen

Binnen het waterschap wordt in de driehoek prestaties, financiën en capaciteit gezocht naar de onderlinge balans. De haalbaarheid van de prestaties van de afvalwaterketen staan onder druk vanwege de ontwikkeling naar professionalisering van het projectmanagement. Dit heeft een behoorlijke impact op de inzetbaarheid van onze medewerkers en de realisatie van projecten. Daarnaast is er onvoldoende capaciteit om de geplande projecten uit te voeren. Vertraging in het realiseren van projecten heeft impact op de beheer en onderhoud werkzaamheden. Extra ambities zoals gebieds- en omgevingsgerichte aanpak, duurzaamheid, basis informatie op orde, circulariteit en energietransitie leiden tot extra druk op de realisatie. 

Om de ambities en prestaties van onze zuiveringstaken zoveel als mogelijk te kunnen bereiken vindt inhuur plaats (vanwege o.a. verlof, ziekte, vergrijzing). Op die manier worden in ieder geval de wettelijke zuiveringstaken uitgevoerd. De proces operators worden hierdoor ontlast. 

De samenwerking op het gebied van gemalenbeheer met de gemeente Middelburg vraagt extra aandacht vanwege de invulling van de noodzakelijke capaciteit.

Het programma afvalwaterketen laat ten opzichte van de gewijzigde begroting een stijging van de externe kosten en opbrengsten zien van € 253.000,-.  Dit is uitgesplitst in een stijging van de kosten van € 390.000,- en hogere opbrengsten van € 137.000,-.
In deze prognoses is rekening gehouden met de 2e en 3e begrotingswijziging 2022 waarbij de begroting is verhoogd met een bedrag van in totaal 3,7 mln. om de prijsstijgingen op te vangen. Door deze begrotingswijzigingen kan het reguliere onderhoud/beheerkosten, in lijn met de opvatting van de Algemene Vergadering, zoveel mogelijk worden uitgevoerd. Voor het programma Afvalwaterketen betekent dit een verhoging van € 1,09 mln. via de 2e begrotingswijziging voor de niet-beïnvloedbare kosten chemicaliën € 515.000,- en slibverwerking € 573.000,-. Daarnaast via de 3e begrotingswijziging een verhoging van € 355.000,- voor onderhoudskosten rioolgemalen en rwzi’s.

Kosten:
-De prognoses voor onderhoud en beheerskosten (exclusief elektriciteit/chemicaliën) zijn fors naar boven aangepast op basis van de realiteit t/m augustus en ingeschatte verplichtingen hierdoor een stijging van € 663.000,-. Hiervan is € 498.000 het gevolg van prijsinflatie en € 165.000,- onder andere door hogere Covid bemonstering (staan gelijke opbrengsten tegenover) en niet voorzien onderhoud.

-De prognose energie laat  een daling van € 213.000 zien ten opzichte van de begroting 2022 door de installatie zonnepanelen en verlaging BTW voor zowel kleinverbruikers als grootverbruikers en netwerkkosten en weinig neerslag in de periode mei - augustus.  De verwachting is dat de gaskosten in 2022 € 22.000 hoger (+/-50%) uit zullen komen. 

-Begin augustus 2022 is met de toen beschikbare informatie van leveranciers voor chemicaliën een nieuwe prognose gemaakt, wat resulteert in een bijstelling van de prognose naar beneden met € 205.000,- ten opzichte van de gewijzigde begroting omdat in mei  een fout in de berekening zat. 

Voor het project Wetlands (een samenwerking met DOW-Evides-Waterschap) is in maart 2022 samen met het waterschap financiële rapportage opgesteld en deze in juli 2022 door het ministerie goedgekeurd waardoor we de subsidie uitbetaald hebben gekregen en vervolgens doorbetaald aan Evides waar het project werd geadministreerd. Dit was in de begroting niet voorzien hierdoor hogere kosten en opbrengsten maar per saldo nihil. 

Opbrengsten:
-Hogere (€ 91.000) te verwachten vergoeding voor Covid bemonstering dan begroot.

-Diverse onvoorziene opbrengsten van in totaal € 46.000,- zijn nu geprognotiseerd aan de hand van de werkelijke ontvangsten zoals verleggen persleiding N57, en verhuuropbrengst.

Ontwikkelingen

-

In een 2e begrotingswijziging 2022 zijn posten opgenomen waarvoor we forse prijsstijgingen prognosticeren. Voor het programma afvalwaterketen bestond deze post uit €  1.108.000,- voor de niet beïnvloedbare kosten voor slib, chemicaliën en transportkosten en € 355.000,- voor onderhoud.  Daar deze bedragen begin september met de toenmalige inzichten zijn bepaald is, kunnen deze in de laatste maanden van 2022 nog wijzigen. 

 Als het gevolg van het moeten doorschuiven van investeringsprojecten blijven installaties langer in gebruik. Hierdoor neem het risico op hogere onderhoudskosten en/of het risico op storingen/calamiteiten toe. 

De vacature voor de samenwerking beheer gemalen met de gemeente Middelburg is nog steeds niet structureel ingevuld.  Inhuur kan maximaal worden verlengd naar 1 april 2023

Per saldo is er een voordelige prognose  van € 27.000. Dit  ontstaat door openstaande vacatures, hiertegenover staan extra kosten voor inhuur. 

Voor alle afdelingen geldt dat vacatures langer open staan dan gebruikelijk. Ten eerste omdat vacatures vanaf schaal 10 tijdelijk niet werden ingevuld vanwege de reorganisatie. Ten tweede omdat het voor veel vacatures moeilijk is om geschikte kandidaten te vinden vanwege de krapte op de arbeidsmarkt. Dit zorgt ervoor dat de salariskosten lager uitvallen dan begroot en dat geldt ook voor de te activeren kosten.  Het niet invullen van vacatures zorgt er in combinatie met het hoge ziekteverzuim voor dat meer inhuur noodzakelijk is dan begroot.
De invulling van twee teamleiders voor de Afvalwaterketen loopt nog. De aansturing van collega's in team Beheer en Procesvoering Installaties en team kan niet naar behoren genoeg worden opgepakt doordat de ingehuurde teamleider voor meerdere teams verantwoordelijk is.  

Er is nauwelijks verschil in de kapitaallasten bij dit programma t.o.v. de Programmabegroting 2022 

Algemeen:

Het totale investeringsvolume programma Afvalwaterketen 2022 is in september 2022 geprognosticeerd op 11,5 mln. Dit is nog steeds 3 mln. hoger dan begroot maar 3 mln. lager dan in mei 2022. Dit doordat een aantal projecten zijn doorgeschoven naar 2023, het betreffen de projecten OAS maatregel Westerschouwen, Praktijk onderzoek SVI-beheersing RWZI Terneuzen, brandmeldinstallaties RWZI Terneuzen, Walcheren en Willem-Anna-polder en vervanging  Elektrische installatie + fakkel.  

Voor het project Retranchement is aanvullend krediet benodigd van € 1,276 mln.  hoofdzakelijk door de extreme prijsontwikkelingen gedurende 2022.  Dit separate voorstel zal in de Algemene Vergadering van  17 november ter behandeling komen. 
Voor de rioolgemalen Wilhelminadorp, Borssele, Rilland en Oost-Souburg is een separaat voorstel opgesteld voor de aanvraag van aanvullend krediet van bijna 1,4 mln. ter behandeling in de Algemene Vergadering van 5 oktober 2022. Door de hoge prijsstijgingen zijn de oude uitvoeringskredieten niet meer voldoende om de projecten te starten. 
Voor het project Phario zal voor het vervolg traject Routekaart Fase A een krediet van € 61.000,- aangevraagd worden in de Algemene Vergadering van 5 oktober om ons deel in het vervolg van het project te financieren. 
Eind 2021 is de grond van rioolgemaal Krabbendijke aan ons te koop aangeboden. Omdat de kans tot aankopen is ontstaan na opstelling van de begroting 2022 is hiermee geen rekening gehouden in de begroting 2022. Daarom vragen we,  via deze bestuursmonitor, dit project toe te voegen aan de begroting 2022 en € 14.000,- krediet beschikbaar te stellen. Voor deze wijze is gekozen gezien het lage investeringsbedrag.

Ontwikkelingen/risico's en kansen

Ontwikkelingen
In de afgelopen zomer zijn diverse stankklachten ingediend over de rwzi Westerschouwen bij het Bevoegd Gezag. De overlast is ontstaan door de langere hoge temperaturen, waardoor het slib is de slibbuffer gaat gisten. Diverse maatregelen zijn genomen, waaronder versneld afvoeren van het slib naar de rwzi Walcheren. Deze maatregelen hebben niet afdoende effect gehad. Op het ogenblik wordt onderzocht of afdekking van de slibbuffer van de rwzi de problemen kunnen oplossen. Hiervoor is daarom een project toegevoegd aan de begroting 2023 ten opzichte van de voorjaarsnota 2022.

Risico's
Met de tijdelijke inhuur van een Projectleider is een deel van het capaciteitsgebrek van voormalig team ZI ondervangen. Afgelopen jaar zijn veel technisch inhoudelijke projectleiders met pensioen gegaan en doordat hiervoor meer algemene projectleiders zijn terug gekomen moet de technische ondersteuning vanuit de operationele collega's komen.  Hierdoor komt het regulier onderhoud direct in gevaar.

PRJ1233I Praktijkonderzoek slibvolume-index (SVI) rwzi Terneuzen

In de begroting 2020 is deze investering opgenomen voor een bedrag van € 350.000,-. Het project betreft een proces technische optimalisatie op de rwzi  Terneuzen waardoor de capaciteit van de nabezinktank  niet moet worden vergroot. De huidige prognose laat zien dat een aanvullend krediet nodig is. Het project wordt nog verder uitgewerkt. De verwachting is dat in het 1e kwartaal van 2023 een aanvullend krediet bij de AV zal worden aangevraagd waarbij een nieuwe planning zal worden afgegeven.  

PRJ1245 Rwzi Retranchement uitbreiding hydraulisch en groot onderhoud

In 2022 is de uitvoering gestart en gezien de marktontwikkelingen na het ter beschikking stelling van in totaal € 12,1 mln. worden de projectkosten frequent gemonitord. In de Algemene Vergadering van 17 november 2022 wordt  een separaat aanvullend krediet aangevraagd van € 1,276 mln. Dit als gevolg van de extreme marktontwikkelingen in 2022.

Kansen  

-

Afwijkingen in krediet en/of planning waarover besluitvorming door de AV dient plaats te vinden:

PRJ1234A Rwzi Willem Annapolder vervanging elektrische installatie & fakkel
De planning is verschoven naar uitvoering in 2023/2024 waardoor de geplande technische afronding verschuift van eind 2022 naar juni 2024. 

PRJ1571A Aankoop ondergrond rioolpersgemaal Krabbendijke, Frisostraat te Krabbendijke: gevraagd wordt een krediet van € 14.000,- bruto/netto beschikbaar te stellen.