Programma Waterkeringen

Voor de waterveiligheidsopgave staat in de aanpak het inrichten van de waterveiligheidsketen (wettelijke beoordeling - zorgplicht (beheer en onderhoud) - versterkingsopgave (HWBP)) centraal. Voor de wettelijke beoordeling zijn er middelen vrijgemaakt en is de personele capaciteit uitgebreid. Dit geld ook voor de implementatie van de zorgplicht. Procesgericht werken, informatiemanagement, en werkwijze assetmanagement zijn hierin een belangrijke ontwikkeling. Voor de uitvoering van de versterkingsopgave is door het bestuur ruimte gegeven om de personele capaciteit uit te breiden. Hier wordt dit jaar en in 2022 invulling aan gegeven. Dit is ook onderdeel van het Waterschapsbeheerprogramma. Overall is het beeld dat we een grote opgave hebben op alle onderdelen en er in de aanpak en werkwijze voortgang wordt gemaakt. Er blijft 'spanning' zitten op het tijdig halen van de prestatie-indicatoren. Dit jaar organiseren we voor de zorgplicht zogeheten 'peer-reviews' met een aantal collega waterschappen.

Externe kosten:

De prognose van de externe kosten is € 571.000 hoger. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door:

- Onderhoud door derden als gevolg van schade: kosten herstel schadevaring 18-12-2020 Nieuwe Sluis Breskens (€80.000). De schade wordt verhaald.

-Monitoring Perkpolder: Voor het uitvoeren van het eigen monitoringsonderzoek, zoals gevraagd door het bestuur van het waterschap, naar de werking     en het effect van het kwelscherm op oppervlaktewaterkwaliteit wordt een overschrijding verwacht (€100.000).

- Met de gemeente Tholen is afgesproken dat het waterschap bijdraagt aan de aanpassing van de rolbrug in de haven van Tholen (€160.000).

- Hogere onderhoudskosten glooiing/kreukelberm Molenpolder (€87.000).

- De collectiviteitsbijdrage aan het Rijk voor het HWBP blijkt hoger te worden (€100.000).

Externe opbrengsten:

De externe opbrengsten zijn 80.000 hoger. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door de kosten voor herstel schadevaring aan Nieuwe Sluis in Breskens welke worden verhaald. De aansprakelijkheidstelling is in voorbereiding (€80.000).

Risico’s en ontwikkelingen:

Bij Nummer Eén (gemeente Sluis) heeft afschuiving van het voorland plaatsgevonden. Dit is geen calamiteit, maar wordt gelet op urgentie wel met voorrang opgepakt. Risico's en maatregelen worden in beeld gebracht.

Personeelslasten:

Het voordeel op de personeelslasten van Waterkeringen is ontstaan doordat formatieruimte niet direct weer opgevuld kon worden. Een gedeelte van het vrijgekomen geld is gebruikt voor inhuurkrachten om het werk zo goed mogelijk door gang te laten vinden.

Ontwikkelingen en risico's personeelslasten

- Prestaties versus capaciteit; Het al langere tijd doorschuiven  van projecten (zowel investeringen als exploitatie) en activiteiten naar daarop volgende jaren, zorgt inmiddels voor een overprogrammering ten opzichte van de beschikbare formatie (deze laatste groeit immers niet mee). Dit in combinatie met nieuwe taken voor het waterschap, zorgt ervoor dat er een risico is dat er onvoldoende kennis en competenties geleverd kunnen worden voor de te behalen prestaties.

- Arbeidsmarkt; Het tekort aan personeel neemt in veel sectoren toe. Ook bij het waterschap hebben we in toenemende mate te maken met niet of zeer moeilijk vervulbare vacatures. Dit leidt tot gaten in de formatie en dus tot knelpunten vanwege verminderde beschikbare kennis en capaciteit.

- Externe ontwikkelingen; Wensen en eisen vanuit onze externe omgeving zorgen voor een toename van werkzaamheden. Hierbij moet bijvoorbeeld worden gedacht aan eisen op het gebied van milieuwetgeving, plantoetsing en verwachtingen over de betrokkenheid en inzet van het waterschap bij allerlei maatschappelijke thema’s en projecten. Doordat de formatie niet mee groeit, kan niet aan alle prestaties en externe wensen voldaan worden.

- Competenties; We bevinden ons in een transitie veroorzaakt door maatschappelijke ontwikkelingen (Omgevingswet, etc.) die andere competenties vereist dan we vanouds gewend zijn. Medewerkers moeten zich ontwikkelen, wat tijd kost. De tijd gaat ten koste van de noodzakelijke tijd voor het behalen van de prestaties.

- Netto besteedbare uren; Door toename van personele regelingen, neemt de hoeveelheid netto besteedbare uren per medewerker af. Denk hierbij aan regelingen voor ouderschapsverlof, IKB en de inzet van het PBB-budget voor vitaliteitsverlof.

Rente en afschrijving:

Ten opzichte van de monitor van mei is er nu rekening gehouden met de bestedingen in het lopend jaar, waardoor dit programma meer rente toegerekend krijgt.

Afwijkingen waarover besluitvorming door de AV dient plaats te vinden:

-

Algemeen:

Alle nieuwe investeringsprojecten worden conform het 'nieuwe' (lees geoptimaliseerde) proces 'project realiseren' (en daarmee op een projectmatige manier) opgepakt. Voor de HWBP-projecten is het HWBP-proces van toepassing maar kent diverse overeenkomsten met ons eigen proces. Twee IPM-teams (Integraal Project Management) zijn nu bezig met de voorbereiding van 2 HWBP-projecten (Hansweert en Sint Annaland). Een derde team is in oprichting om aan de slag te gaan met de volgende nieuwe HWBP-projecten. De primaire IPM-rollen zijn vrij recent ingevuld voor dit team. Aandachtspunt is om de benodigde adviseursrollen (7,5 fte in 2022) binnen de IPM-teams tijdig en voldoende ingevuld te krijgen. Ook binnen dit programma en diverse projecten speelt het grondaankoopproces een belangrijke rol.

Bij de vorige bestuursmonitor heeft de AV ingestemd met het extra benodigde krediet voor HWBP Hansweert als gevolg van van vertraging in de planstudiefase en de impact hiervan op de capaciteit/uren (IPM-team/bouwteam en extra uitbestedingen). Met het verlenen van dit extra AV-krediet is er sprake van een hogere bestedingsprognose van het investeringsvolume dan was begroot over 2021.

Verklaringen voor de overschrijding zijn kosten die deels niet subsidiabel zijn en  een deel vooruit te ontvangen subsidie dat bij de jaarrekening op het project geboekt zal worden.

Ontwikkelingen, risico's en kansen

Ontwikkelingen

Op termijn krijgen we te maken met groot onderhoud (o.a. stalen damwanden en afsluitbare kunstwerken). Het is belangrijk om tijdig de omvang en de scope helder te hebben zodat er vroegtijdig  begonnen kan worden met deze projecten.

Risico's

Binnen project PRJ1013H (HWBP Hansweert) spelen met name de volgende risico's een belangrijke rol :

- Optimalisatie dijkontwerp leidt tot aanpassing huidig ontwerp en planproducten

- Grondverwerving verloopt niet minnelijk

- Beroepen en bezwaren op planproducten

 - Overschrijding hergebruiksnormen PFAS

- Kabels en leidingen niet tijdig verlegd.

Om deze risico's nog beter te kunnen beheersen wordt in de (opgestarte) realisatiefase gebruik gemaakt van de zogenaamde 'realisatievoorbereiding'. Gedurende deze (tussen)fase worden voor de genoemde risico's de beheersmaatregelen geoptimaliseerd en/of uitgevoerd om de risico's tijdens de uitvoering zo veel mogelijk te beperken en hierdoor bij start uitvoering goed in 'control' te zijn. Voor deze (tussen)fase is/wordt een zogenaamd overbruggingskrediet aangevraagd bij de AV.

Kansen

De eerste effecten worden zichtbaar en merkbaar als het gaat om het procesgestuurd en projectmatig werken. Bij de aanlegvoorzieningen Veerse Meer is tijd gewonnen door veel eerder te starten met het project waardoor (meer) tijd ontstaat om het project goed voor te bereiden.

Afwijkingen in krediet en/of planning waarover besluitvorming door de AV dient plaats te vinden:

PRJ1513 Muur van Altena: Het krediet verhogen van € 1.600.000/ € 985.000 bruto/netto naar € 2.016.000/€ 1.401.000 bruto/netto. Op basis van de raming behorend bij het begrotingsplan blijkt dat er een tekort is aan uitvoeringskrediet van € 416.000. De twee belangrijkste oorzaken zijn dat sinds de laatste opname (begin 2019) er nieuwe schades zijn ontdekt en dat in de raming die als basis heeft gediend voor de subsidieaanvraag en de begroting/meerjarenraming geen rekening is gehouden met voorbereidingskosten (zoals onderzoeken en inzet/uren eigen medewerkers). Aan de AV wordt verzocht om een aanvullend uitvoeringskrediet ad € 416.000 via de bestuursmonitor september 2021, ter beschikking te stellen. Een wijziging van het maximale subsidiebedrag (€ 615.000) is niet mogelijk. De gunning van het project zal plaats vinden nadat de Algemene Vergadering met het aanvullend krediet heeft ingestemd.