Programma Afvalwaterketen

Binnen het waterschap wordt in de driehoek prestatie, financiën en capaciteit gezocht naar de onderlinge balans. De haalbaarheid van de prestaties van de afvalwaterketen staan onder druk vanwege de door ontwikkeling naar professionalisering van het projectmanagement dat een behoorlijke impact heeft op de inzetbaarheid van onze medewerkers en de realisatie van projecten.. Vertraging in het realiseren van projecten heeft impact op de beheer en onderhoud werkzaamheden. Extra ambities zoals gebieds- en omgevingsgerichte aanpak, duurzaamheid, basis informatie op orde, circulariteit en energietransitie leiden tot extra druk op de realisatie.

 Externe kosten:

De prognoses voor de externe kosten zijn € 1.324.696 hoger. Dit wordt met name veroorzaakt door:

- WVO heffing lozing effluent op Rijkswateren bijdrage (€ 49.000);

- Verhoging transport kosten slib/restproducten op basis van gewichten 2020 (€ 50.000);

- Prognose elektriciteit aangepast naar de laatste prognose van het driejarig gemiddelde. Dit veroorzaakt een stijging van € 236.000

- Totaal meer- en minderwerk onderhoud (180.000);

- Visievorming en onderzoek op het gebied van industrieel afvalwater in de Kanaalzone Terneuzen (totaal € 90.000, uitgave in 2021 10.000);

- Extra kosten voor adviezen planvorming rwzi Hulst en MBR Terneuzen (28.500);

- Bijdragen aan projecten die worden uitgevoerd om een beeld te krijgen van hergebruik van effluent, waarbij medicijnresten uit effluent worden verwijderd en de effecten van de toepassing van effluent op gewassen wordt onderzocht (€115.000);

- Ten behoeve van het Covid 19-onderzoek zijn monsternamekasten geplaatst op de rwzi's voor een bedrag van (€ 283.000) en Covid 19 bemonsteringen van afvalwater uitgevoerd (€ 347.500).

Externe opbrengsten:

De opbrengsten zijn €872.509 hoger: Dit wordt veroorzaakt door:

- Hogere opbrengst afzet slib/restproducten (€138.500) en een verrekening SNB nieuwe kostenverdeling 2018-2021 (€ 101.000).

- De kosten voor Covid 19-bemonsteringen worden gecompenseerd door de Unie van Waterschappen waardoor de opbrengsten hoger zijn (€347.500).

- Ten behoeve van het Covid 19-onderzoek zijn monsternamekasten geplaatst op de RWZI's waarvoor een vergoeding ontvangen (€272.000).

- Daarnaast verrekening 2018-2021 ivm nieuwe kostenverdeling SNB wat resulteert in een voordeel van € 101.000

Risico’s en ontwikkelingen:

Als gevolg van het moeten doorschuiven van investeringsprojecten blijven installaties langer in gebruik. Hierdoor neemt het risico op hogere kosten voor onderhoud en/of het risico op storingen/calamiteiten toe.

Personeelslasten:

Het nadeel van €80.000 ontstaat omdat wordt ingehuurd, enkele functies zijn toegevoegd en vacatures al eerder zijn ingevuld omdat mensen met pensioen zijn gegaan en hierbij kennisoverdracht van belang is.

Ontwikkelingen en risico's personeelslasten

- Prestaties versus capaciteit: Het al langere tijd doorschuiven van projecten (zowel investeringen als exploitatie) en activiteiten naar daarop volgende jaren, zorgt inmiddels voor een overprogrammering ten opzichte van de beschikbare formatie (deze laatste groeit immers niet mee). Dit in combinatie met nieuwe taken voor het waterschap, zorgt ervoor dat er een risico is dat er onvoldoende kennis en competenties geleverd kunnen worden voor de te behalen prestaties.

- Arbeidsmarkt: Het tekort aan personeel neemt in veel sectoren toe. Ook bij het waterschap hebben we in toenemende mate te maken met niet of zeer moeilijk vervulbare vacatures. Dit leidt tot gaten in de formatie en dus tot knelpunten vanwege verminderde beschikbare kennis en capaciteit.

- Externe ontwikkelingen: Wensen en eisen vanuit onze externe omgeving zorgen voor een toename van werkzaamheden. Hierbij moet bijvoorbeeld worden gedacht aan eisen op het gebied van milieuwetgeving, plantoetsing en verwachtingen over de betrokkenheid en inzet van het waterschap bij allerlei maatschappelijke thema’s en projecten. Doordat de formatie niet mee groeit, kan niet aan alle prestaties en externe wensen voldaan worden.

- Competenties: We bevinden ons in een transitie veroorzaakt door maatschappelijke ontwikkelingen (Omgevingswet, etc.) die andere competenties vereist dan we vanouds gewend zijn. Medewerkers moeten zich ontwikkelen, wat tijd kost. De tijd gaat ten koste van de noodzakelijke tijd voor het behalen van de prestaties.

- Netto besteedbare uren: Door toename van personele regelingen, neemt de hoeveelheid netto besteedbare uren per medewerker af. Denk hierbij aan regelingen voor ouderschapsverlof, IKB en de inzet van het PBB-budget voor vitaliteitsverlof.

Rente en afschrijving:

Bij het opstellen van de begroting is een inschatting gemaakt van de eind 2020 afgeronde projecten waarvan de eerste afschrijving in 2021 plaatsvindt. Voor een aantal projecten was nog geen afschrijving begroot. Omdat deze projecten inmiddels volledig of voor 75% gereed zijn, zijn de kapitaallasten nu wel meegenomen in de prognose.

Afwijkingen waarover besluitvorming door de AV dient plaats te vinden:

-

Algemeen:

Alle nieuwe investeringsprojecten worden conform het geactualiseerde proces projectmanagement opgepakt en uitgewerkt. In de praktijk bemerken wij dat als gevolg van capaciteitsproblemen en onvoldoende deskundigheid, het procesmatig werken niet efficiënt kan worden opgepakt. Daarbij is sprake van een wereldwijd tekort aan bouwstoffen hetgeen enorme prijsstijgingen en leverantieproblemen tot gevolg heeft. Dit alles leidt in combinatie met (toenemende) capaciteitsproblemen ertoe dat in 2021 50% van het geplande investeringsvolume wordt bereikt. De lagere prognose ten opzichte van het begrote investeringsvolume wordt voornamelijk door de onderstaande zaken veroorzaakt.

Het project RWZI Verseput was aanvankelijk opgenomen voor realisatie in 2021. Als gevolg van een integrale benadering is de scope van dit project herzien en worden niet enkel de elektrotechnische en werktuigbouwkundige componenten vernieuwd, maar zal ook het civiele onderhoud worden meegenomen. Wijziging van deze scope brengt met zich mee dat de realisatie start in 2022. Hierdoor is er sprake van een lagere bestedingsprognose van het investeringsvolume dan was begroot over 2021.

Het project RWZI Willem Annapolder wordt als gevolg van professionalisering grotendeels in 2022 en 2023 uitgevoerd.  Hierdoor is er sprake van een lagere bestedingsprognose van het investeringsvolume dan was begroot over 2021.

Her project Afrekening Fase A OAS Westerschouwen is qua afronding doorgeschoven van 2020 naar 2021. Dit resulteert in een hogere bestedingsprognose van het investeringsvolume dan was begroot over 2021.

Binnen het project RWZI Retranchement is extra tijd nodig voor de detailengineering met als gevolg dat er sprake van een lagere bestedingsprognose van het investeringsvolume dat was begroot voor 2021. Deze extra voorbereiding heeft geen gevolgen voor het behalen van de mijlpaal 'technische oplevering'.

Ontwikkelingen/risico's en kansen

Ontwikkelingen

Groeiende onderbezetting met gevolgen voor kwaliteit en kwantiteit. Als gevolg van verschillende marktontwikkelingen, stijgende prijzen, langere levertijden.

PRJ1233K RWZI Verseput (€ 2.500.000 bruto/netto): De huidige projectkosten zijn gebaseerd op elektrotechnische renovatie. Een voorstel voor de AV is in voorbereiding om de keuze te maken voor een totale renovatie van de RWZI.

PRJ1245 RWZI Retranchement (€ 8.900.000 bruto/netto): Het project zal als gevolg van sterk gestegen bouwkosten duurder uitvallen dan geraamd. Een aanvullend separaat kredietvoorstel is in voorbereiding voor de AV.

Risico's

Algemeen: Als gevolg van het niet tijdig kunnen realiseren van projecten worden deze doorgeschoven naar navolgende jaren, dit met hogere exploitatiekosten, maar de vooral de kans op grotere storing (uitval installatie) tot gevolg.

Kansen

Verder investeren in projectmatig werken, inzetten op capaciteit door onder andere flexibele schil (inhuur en adviesbureaus). Flexibel financieel kunnen sturen binnen programma's.

Afwijkingen in krediet en/of planning waarover besluitvorming door de AV dient plaats te vinden:

PRJ1442 Afrekening Fase A OAS Westerschouwen het krediet verhogen van € 1.059.000/€ 1.059.000 bruto/netto naar € 1.611.000/€ 1.611.000 bruto/netto. Op basis van de huidige uitgevoerde maatregelen tot en met 2020 vindt in 2021 de eerste onderlinge verrekening plaats. Het gereserveerde budget 2020 ad € 1.059.000,00 is niet toereikend om de onderlinge verrekening af te dekken, doordat een aantal projecten van het waterschap vertraging hebben opgelopen. Het gaat hier onder andere om de rioolgemalen Westenschouwen en Ellemeet. Aan de AV wordt verzocht het huidige tekort voor de onderlinge verrekening in deze fase (A) met de gemeente Schouwen-Duiveland ad € 552.000,- via de bestuursmonitor september 2021, ter beschikking te stellen. In de volgende fase (B) gaan we de vertraagde projecten realiseren. De voor deze vertraagde projecten afgesproken bijdragen van de gemeente Schouwen-Duiveland worden daarin meegenomen en uiteindelijk bij de afrekening van fase B alsnog met de gemeente verrekend (in 2028).