3. Exploitatie- jaarprognose 2025

Bij het programma Waterkeringen is de afwijking van de geprognotiseerde lasten lager dan € 200.000,-. De totale afwijking is - € 72.000,- en heeft grotendeels betrekking op de externe kosten en de kapitaallasten. 

Bij de uitvoering van een aantal werkzaamheden is er in de prognoses sprake van hogere kosten. In de vorige monitor hadden we reeds aangegeven dat de grootste afwijkingen betrekking hebben op de Solidariteitsbijdrage HWBP en hogere kosten voor het onderhoud van gras (maaien waterkeringen) in verband met een nieuwe aanbesteding begin 2025 waaruit hogere prijzen zijn voortgekomen (€ 205.000,- hoger).
In de vorige monitor was de verwachting dat de Solidariteitsbijdrage aan het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) voor 2025 circa € 54.000,- hoger zou worden. Uit nieuwe berekeningen komt voort dat de extra bijdrage voor 2025 mogelijk nog met € 322.000,- zou stijgen. De prognose is hiermee aangepast naar € 376.000,- hoger. Er lopen momenteel nog gesprekken tussen het Rijk en de Unie van Waterschappen om deze extra verhoging voor 2025 te voorkomen. In de volgende monitor verwachten we hierover meer duidelijkheid te hebben.

De kapitaallasten zijn € 794.000,- lager dan begroot. Dit komt voornamelijk door lagere rentelasten. Voor de voorfinanciering van project HWBP Hansweert waren rentelasten begroot maar door extra subsidievoorschotten is de prognose met € 550.000,- naar beneden bijgesteld.

Bij het programma Waterkeringen is de afwijking van de geprognotiseerde baten lager dan de rapportagegrens van € 200.000,-. De totale baten zijn € 6.000 ,- lager dan geprognotiseerd.

Bij het programma Waterkeringen is de voorziene onttrekking van € 550.000,- vanuit de Algemene Reserve voor de voorfinanciering komen te vervallen. 

Bij het programma Watersystemen is de afwijking van de geprognotiseerde lasten hoger dan de rapportagegrens van € 200.000,-.

De totale lasten zijn € 934.000,- hoger bestaande uit € 1.052.000,- hogere externe kosten, € 108.000,- hogere kapitaallasten en € 226.000,- lagere personeelslasten. De belangrijkste afwijkingen in de externe kosten zijn hieronder toegelicht.

• € 1.062.000,- De Europese aanbesteding eerder dit jaar heeft tot gevolg dat het maaicontract wat het waterschap heeft met de aannemers hogere eenheidsprijzen kent, daarmee lopen de kosten voor 2025 naar verwachting op.
• € 172.000,- hogere kosten bemonsteringanalyses wegens het moeten voldoen aan KRW verplichtingen en de daarbij behorende strikte EU-biotanormen, wat inzet van externe expertise vereist. 
• € 149.000,- hogere kosten bemonsteringen baggergebied door de strengere normering in de omgevingswet en meer onderzoek en sluftertoetsen door PFAS.
• € 100.000,- hogere kosten onderhoudsbestek gebied 8. De laatste termijn van 2024 is niet volledig meegenomen in de overlopende posten 2024. Hierdoor is dit deel volledig in 2025 geboekt.
• € 443.000,- lagere kosten beheer gemalen dan begroot door vooral lagere energiekosten door lager verbruik (weinig neerslag).

Bij het programma Watersystemen is de afwijking van de geprognotiseerde baten lager dan de rapportagegrens van € 200.000,-. De totale baten zijn € 87.000 hoger dan geprognotiseerd. Dit betreft baten uit de aanvoer van een deklaag ten behoeve van de locatie Oostkade Sluiskil.

Er wordt in 2025 € 52.000 minder onttrokken aan de bestemmingsreserve KRW dan begroot. Na vaststelling van een begrotingswijziging wordt dit bedrag naar verwachting onttrokken in 2026.

Bij het programma Wegen is de afwijking van de geprognotiseerde lasten hoger dan de rapportagegrens van € 200.000,-. De totale afwijking is € 523.000,- en heeft betrekking op de externe kosten, personeelslasten en kapitaallasten. 

• Bij de uitvoering van een aantal werkzaamheden is er sprake van (verwachte) hogere externe kosten. De kosten hebben betrekking op het maaien van wegbermen in verband met een nieuwe aanbesteding (€ 150.000,- hoger), onderhoud wegverhardingen die begin 2025 zijn uitgevoerd (€ 75.000,- hoger) en onderhoud beplantingen (€ 50.000,- hoger).
• Bij de personeelslasten is de verwachting dat deze € 153.000,- hoger zullen worden dan begroot als gevolg van inhuur voor invulling van openstaande vacatures.
• De kapitaallasten zullen naar verwachting € 62.000,- hoger worden dan begroot door hogere rentelasten die aan het programma worden toegerekend.

Bij het programma Wegen is de afwijking van de geprognotiseerde baten lager dan de rapportagegrens van € 200.000,-. De totale afwijking is € 40.000,- en heeft betrekking op hogere externe baten.

In de begroting was rekening gehouden met een voorlopige indexering van de uitkering uit het gemeentefonds (Wet Herverdeling Wegenbeheer) van 2,8%. In de septembercirculaire 2025 is het definitieve percentage voor 2025 vastgesteld op 3,0% waardoor de bijdrage voor 2025 € 40.000,- hoger wordt dan begroot. De extra opbrengsten worden gebruikt als dekking voor de overschrijdingen bij de externe kosten van het programma Wegen.

Bij het programma Wegen zijn de voorziene onttrekkingen en stortingen conform begroting.

Bij het programma Afvalwaterketen is sprake van een onderschrijding van meer dan € 200.000,-.

De totale lasten vallen naar verwachting € 828 .000,- lager uit, bestaande uit €1.060.000,- lagere personeelslasten en € 232.000,- hogere externe kosten. De belangrijkste afwijkingen zijn hieronder toegelicht.

• € 1.060.000,- lagere personeelslasten door latere invulling vacatures, verschuiving naar externe advieskosten en minder inhuur.
• € 307.000,- hogere kosten zuiveringen /slib door hogere uitgaven onderhoud Individuele AfvalBehandeling (IBA's) door ouderdom van de installaties en hogere uitgaven adviezen voor begeleiding projecten. Daarnaast hogere uitgaven voor chemicaliën (nieuwe contracten met andere prijzen). De kosten voor de slibafzet zijn teruggebracht naar begrotingsniveau op basis van de halfjaar rapportage2025 SNB en afrekening 2024. 
• € 79.000,- lagere kosten transportstelsels dan begroot door vooral lagere energiekosten door lager verbruik (weinig neerslag). Daar tegenover staan hogere kosten voor externe advieskosten voor begeleiding van projecten (oa. project Waterzande)
• € 4.000,- hogere kosten saldo overige kleinere verschillen waaronder het doorschuiven van het onderzoek naar hergebruik effluent naar 2026 en de niet voorziene uitwerking van het koerspan in 2025.

Risico's/ontwikkelingen:
Er is een risico dat door moeilijk te verkrijgen personeel (verandering wet/krapte arbeidsmarkt) en piek van de werkzaamheden in het najaar ligt, de geplande onderhoudswerkzaamheden vertragen en daarmee de externe kosten onderhoud lager zullen zijn. Getracht wordt de gevolgen te minimaliseren.

Bij het programma Afvalwaterketen is de afwijking van de geprognotiseerde baten lager dan de rapportagegrens van € 200.000,-. De totale te verwachte werkelijke baten zijn € 23.000,- hoger geprognotiseerd door vooral meer verwachte externe slibverwerking en ontvangen SDU-subsidies. De opbrengst voor onderhoud aan externe rioolgemalen is naar beneden bijgesteld op basis van de te verwachte kosten 2025.

Bij de jaarrekening 2024 is nog € 104.000,- aan uitgesteld werk opgegeven welke reeds uitgevoerd zijn of nog uitgevoerd worden in 2025. De kosten voor het onderzoek hergebruik effluent schuiven naar 2026.

Bij het programma Bestuur en Organisatie is de afwijking van de geprognotiseerde lasten hoger dan de rapportagegrens van € 200.000,-. Dit betreft een verwachte onderschrijding van € 896.000,-. Welke veroorzaakt wordt door € 1.452.000,- lagere personeelslasten, € 179.000,- lagere kapitaallasten, € 737.000,- hogere externe lasten.

De belangrijkste afwijkingen zijn:

• Lagere personeelslasten door openstaande vacatures binnen de afdeling bestuur en organisatie en afdeling projecten. 
• Door gestegen prijzen van grondtaxaties en meer grondtransacties wordt een kostenstijging verwacht van € 25.000,-.
• Doordat een aantal lopende juridische procedures vertraging oploopt, schuiven de te verwachten kosten op naar 2026. Daarom is de prognose voor juridische kosten voor 2025 met € 194.000,- naar beneden bijgesteld.
• De kosten voor de salarisstroken binnen het nieuwe E-HRM systeem zijn beduidend lager ten opzichte van het oude en dus het voorgaande jaar. Dit jaar wordt een voordeel van € 38.000,- verwacht.
• Er wordt een overschrijding van circa € 60.000,- verwacht als gevolg van hogere lasten voor de personele verzekeringen, waaronder bijdragen in het kader van eigen risico.
• Doordat het onderzoek naar het werkgeversmerk later dan gepland is gestart en de extra arbeidsmarktcommunicatie daardoor pas in 2026 plaats zal vinden is de prognose met € 100.000,- naar beneden bijgesteld. Voor werving- en selectie inspanningen voor moeilijker vervulbare vacatures, zoals die voor teamleiders, worden nog extra kosten verwacht. Er zijn voor personeelsbeleid en organisatie dit jaar geen bijdragen aan derden (-€ 54.000,-).
• Op basis van de realisatie 2024 bleken de belastingen op het wagenpark te laag geraamd. Daarnaast neemt het aantal leasevoertuigen toe (door groei personeelsformatie en vervanging van oude voertuigen in eigendom) en gestegen leasekosten (o.a. door tussentijdse verhoging BPM en motorrijtuigenbelasting). De prognose is met € 373.000,- verhoogd.
• Vanwege wettelijke verplichtingen dient er een aanpassing bij voertuigen met kraantjes plaats te vinden (+€ 122.000,-).
• Omdat de telefonie- en internetkosten afnemen door optimalisatie van internetverbindingen en door een eenmalige creditering over voorgaande jaren, is de prognose met € 183.000,- verlaagd.
• De kosten voor het beheer en onderhoud aan gebouwen zijn hoger als gevolg van onvoorziene reparaties en storingen. In kantoor Middelburg zijn aanpassingen gedaan om het beter rolstoeltoegankelijk te maken en zijn kosten gemaakt om de schade van de brand in de regelkast te herstellen (daar tegenover staat een uitkering van de verzekering). Daarnaast zijn de kosten van beveiliging en schoonmaak gestegen als gevolg van CAO-afspraken in die sectoren. De prognose is met € 264.000,- verhoogd.
• Voor informatisering is de prognose verhoogd met € 119.000,-. Kosten voor software ten behoeve van het kantoorautomatiseringsnetwerk die geraamd waren bij investering PRJ1590 moeten uit de exploitatie worden betaald (hier tegenover staat een lagere prognose op de investering). Er zijn tevens hogere kosten voor software vanwege wettelijke eisen, uitbreiding van het personeelsbestand en het ontsluiten van externe databronnen. 
• Er zijn hogere kosten voor communicatiemiddelen en communicatie rondom het belastingstelsel en lagere kosten voor educatie (+€ 23.000,-)
• Kosten voor arboveiligheid vallen lager uit door meevallers in de kosten van keuringen en gasmeters. Een maatregel is uitgesteld naar 2026 omdat het onderzoek naar de juiste oplossing nog loopt (+€ 64.000,-).
• De implementatie van het nieuwe financieel systeem ligt op koers om per 1 januari 2026 live te gaan. In de periode daarna zal nog wel doorontwikkeling van het systeem plaatsvinden, onder meer voor de ontwikkeling van monitoring en rapportages. De prognose van de kosten voor software, inrichting en implementatie is € 260.000,- hoger dan oorspronkelijk begroot. Dat komt door extra inhuur voor testen en koppelingen met andere systemen, naast uitbreiding van de oorspronkelijke opdracht ten behoeve van sturing op inkooprechtmatigheid.
• Lagere kapitaallasten (- € 179.000,-) doordat één automatiseringsproject uitgelopen is in tijd en daarmee nog niet geactiveerd is.

De belangrijkste ontwikkelingen zijn:

Bij de meest recente onderhoudsbeurt aan de peilboot Meermin IV zijn defecten geconstateerd aan de meetkoppen. De reparatie is momenteel in uitvoering, ondertussen worden meetkoppen gehuurd zodat het werk doorgang kan vinden. In de novembermonitor zal definitieve informatie beschikbaar zijn over de kosten hiervan. Rekening wordt gehouden met een bedrag van maximaal € 100.000,-

De gemeenschappelijke regeling Sabewa Zeeland vraagt in een voorgestelde 2e begrotingswijziging een aanvullende deelnemersbijdrage van Waterschap Scheldestromen van € 254.000,-. De voorgestelde begrotingswijziging wordt behandeld tijdens de vergadering van 27 november 2025 van het Algemeen bestuur van Sabewa Zeeland.

Bij het programma Bestuur en Organisatie vallen de baten naar verwachting € 799.000,- hoger uit. 

• Baten uit de verkoop van gronden zullen de begroting overstijgen door meerdere verkopen die naar verwachting nog dit jaar zullen passeren (wat eerder niet verwacht was). Dit levert een verwacht resultaat op van € 190.000,-.
• Door prijsstijgingen stijgt de opbrengst uit verkoop van oude voertuigen uit het wagenpark met € 43.000,-.
• De opbrengst uit dienstverlening aan huurders op het gebied van automatisering en receptie valt hoger uit door het afnemen van meer diensten en aanpassing van huurovereenkomsten. Ook heeft de verkoop van afgeschreven ict-middelen meer opgeleverd. Bij elkaar levert dit een hogere prognose op van € 67.000,-.
• Er is vanuit de verzekering een schadevergoeding ontvangen voor herstel van de brandschade in de regelkast van kantoor Middelburg. In kantoor Middelburg daalden de huuropbrengsten ten opzichte van de prognose door aanpassing en beëindiging van huurovereenkomsten, in kantoor Terneuzen was er juist een meeropbrengst als gevolg van verlenging van een huurovereenkomst waarvan de inhoud bij het opmaken van de begroting nog niet definitief was. Voor buitendienstlocaties is een vergoeding voor stormschade ontvangen. Bij elkaar levert dit € 500.000,- extra baten op. Voor een deel staan hier hogere lasten tegenover.

geen bijzonderheden

De totale (belastingobrengsten) vallen naar verwachting € 728.000,- hoger uit dan begroot.

• Belastingopbrengst inclusief kwijtscheldingen en oninbaar verklaringen € 133,4 miljoen (€ 135,9 miljoen -/- € 2,5 miljoen). 
  De belastingopbrengst neemt toe met € 867.000,-. De kwijtscheldingen en oninbaar verklaringen nemen toe met € 139.000,-. Per saldo resulteert dit in een belastingvoordeel van € 728.000. Het voordeel wordt voornamelijk veroorzaakt door de Zuiveringsheffing huishoudens en Watersysteemheffing ingezetenen. In de prognose van Sabewa 1e kwartaal was nog geen rekening gehouden met een stelpost voor nieuwbouwprojecten. Deze objecten waren voorheen nog niet als belastingobject in beeld aangezien het bouwgronden waren. De huidige prognose is hierop aangepast.