Programma Afvalwaterketen

Algemeen:
De haalbaarheid van de prestaties van afvalwaterketen staat onder druk vanwege problemen met betrekking tot personele capaciteit. Hierin spelen niet-ingevulde vacatures een rol en ook de benodigde inzet voor de afdeling projecten. Door de afdeling projecten wordt nog een stevig beroep gedaan op medewerkers van de afvalwaterketen. In het kader van het doorontwikkelen van de organisatie, het uniformeren van de werkwijze projectrealisatie, en het realiseren van een personele bezetting die past bij de opgave wordt in overleg bezien welke stappen hierin nodig zijn. Dit geldt voor Met name ook als het gaat over de personele bezetting en benodigde deskundigheid bij zowel de afdeling afvalwaterketen als de afdeling projecten zelf.
Vertraging in het realiseren van projecten is niet wenselijk vanwege de impact die dit heeft heeft op de beheer en onderhoud werkzaamheden, en dus op de staat van de assets. 
Om de ambities en prestaties van onze zuiveringstaken zoveel als mogelijk te kunnen realiseren vindt inhuur plaats (vanwege o.a. verlof, ziekte, vergrijzing). De procesoperators worden hierdoor ontlast. Op die manier worden in ieder geval de wettelijke zuiveringstaken uitgevoerd. De samenwerking op het gebied van gemalenbeheer met de gemeente Middelburg vraagt nog steeds extra aandacht vanwege de invulling van de noodzakelijke capaciteit.
Met name uit het afgelopen jaar blijkt dat binnen afvalwaterketen in de toekomst rekening gehouden moet worden met: schaarste van grondstoffen, levertijden van materialen, inflatie, stijging van loonkosten en prijzen (bijvoorbeeld chemicaliën) en capaciteitsproblemen.

Toelichting afwijking op prestatie-indicatoren:

• Rioolgemalen voldoen aan de afnameverplichting (%)
  Omdat alle gemalen één keer per jaar worden gemeten kan deze PI pas in de loop van 2023 vastgesteld worden. 
• Lozingen per jaar via overstorten door falen van het afvalwatersysteem
  Er hebben 11 lozingen plaatsgevonden waarvan 1 door een leidingbreuk en de andere  waren handmatige uitzettingen tijdens werkzaamheden. 
• Zuiveringen voldoen aan de lozingseisen (%)
  Vanwege de renovatie van de rwzi Retranchement heeft de installatie niet optimaal kunnen functioneren.

Externe kosten (€ 926.000,- hoger)
De eerste monitor 2023 laat een verwachte stijging van externe kosten zien van € 926.000,-. Hieronder worden de verschillen nader toegelicht. 

• onderhoud programma afvalwaterketen (€ 482.000,- hoger)
  Technisch onderhoud € 100.000,- hoger door niet voorziene noodzakelijke aanpassingen door klachten/regelgeving, € 100.000,- hogere kosten in verband met vervangen gasmotoren. In oorspronkelijke begroting hiervoor een te laag budget meegenomen.;
  Onderhoud installaties € 173.000,- hoger door storingen en tegenvallers bij onderhoud zijn meer materialen aangekocht om rioolgemalen in bedrijf te houden en vertoonde Rioolgemaal Oesterputten Terneuzen meer slijtage dan verwacht en onverwachte schoonmaakwerkzaamheden kelder Cadzand-Bad;
  Bij onderhoud zuiveringen € 109.000,- hoger door een aantal grotere storingen waaronder een voortstuwer en aandrijfbak;
• onderhoud gemeente Middelburg (€ 278.000,- hoger)
   In begroting 2023 is uitgegaan van vervulling vacature onderhoud gemalen met de gemeente Middelburg. De verwachting is nu externe kosten in 2023 zowel voor regulier werk als voor storingen (Hiertegenover staan lagere personeelslasten die bespaard worden door het niet invullen van de vacature ad € 77.000,- en hogere baten ad € 65.000,- i.v.m. doorberekening aan de gemeente Middelburg.);
• afzet slib (€ 204.000,- lager)
  Op basis van 2e kwartaalrapportage SNB en begrotingstarief 2023 SNB zijn de kosten € 204.000,- lager dan begroot door toetreding nieuwe deelnemers eind 2022 worden de kosten over meer partijen verdeeld;
• beleid, planontwikkeling en ondersteuning (€ 70.000 hoger)
  Het opstellen van een beleidsnota voor de afdeling afvalwaterketen (€ 93.000,- hoger), nieuw contract reinigingen en inspecties transportstelsels (€ 20.000,- hoger), de verwachting meer uitgaven(€ 53.000,-) aan adviezen voor toekomstvisie MBR Terneuzen en aanpassingen aan het onderhoudsbeheerssysteem, vanuit het rijk is aangegeven dat minder Covid bemonstering nodig is hierdoor € 105.000,- lagere kosten dan begroot;
• chemicaliën (€ 77.000,- hoger)
  Op basis marktontwikkeling tarieven zijn de kosten voor chemicaliën gestegen;
• energie (€ 119.000,- hoger)
  Op basis prognoses elektriciteit 1-7-23 zijn de kosten bij zuiveringen gedaald maar installaties gestegen door meer regenval dan gemiddeld;
• transport slib (€ 29.000,- hoger)
  Op basis de realisatie transporten 2023 zijn de transportkosten € 29.000 hoger. In de 1e monitor zijn op basis indexatie 2023, de transportkosten slib naar boven aangepast.
• belastingen (€ 43.000,- hoger)
  Conform voorlopige aanslagen 2023 zijn belastingen naar boven aangepast;
• Afhaaksubsidie zal naar verwachting € 25.000,- hoger uitkomen op basis realiteit 2022. Het jaar 2023 is het laatste jaar van de overeenkomst en wordt niet verlengd.
• overige € 7.000,- hoger; saldering kleinere posten.

Externe baten: ( € 21.000,- lager)
Hieronder worden de verschillen nader toegelicht. 

• € 113.000,- hoger door hogere doorberekening in verband met externe inhuur (moeilijk vervulbare vacture) zijn de externe baten hoger;
• € 120.000,- lager doordat het aantal Covid bemonstering per week is verlaagd;
• €1.000,- hoger doordat de inkomsten van Evides op RWZI Walcheren voor afzet slib met € 5.000,- naar beneden zijn aangepast aan de hand van de verwachte afzet en prijs 2023, op de RWZI Terneuzen is de verwachting + € 6.000,- hogere inkomsten voor afzet slib op basis van de realiteit 2023.
• € 15.000,- lager omdat bij de 2e monitor op basis van de realiteit 2023 enkele opbrengsten naar beneden zijn bijgesteld.

• Met Ziekenhuis ZorgSaam Terneuzen zijn besprekingen gevoerd over een aan te leggen leiding om lozing vanuit het Pharmafilter op oppervlaktewater mogelijk te maken. Dit zal najaar 2023 bestuurlijk worden voorgelegd. Daarin zal een bijdrage in de kosten worden gevraagd van circa € 73.000,-. De leiding wordt eigendom van Gemeente en zij zullen ook het toekomstig onderhoud doen, circa € 15.000,- per jaar. 

Personeelslasten (€ 334.000,- lager):

• Het voordeel wordt grotendeels veroorzaakt doordat begrote formatieplaatsen nog niet zijn ingevuld. Hiertegenover staan deels extra kosten voor inhuur.

De komende periode zal gebruikt worden om inzicht in de formatie te krijgen (o.a. beheer, onderhoud, proces, voorbereiding projecten, data ‘op orde’). Er wordt in beeld gebracht wat nu benodigd is maar wat gezien de toekomstige ontwikkelingen benodigd zal zijn. Hier zit een duidelijke link naar de op te stellen beleidsnota voor afvalwaterketen in 2023.
Bij het invullen van vacatures valt op dat het moeilijk is om geschikte kandidaten te vinden vanwege de krapte op de arbeidsmarkt. Het inspelen op de arbeidsmarkt zal een uitdaging worden: afvalwaterketen zal extra moeite moeten doen om medewerkers binnen te halen én te houden.
Met het geld van vacatures die niet ingevuld zijn wordt o.a. getracht om een persoon in te huren die een aantal (noodzakelijke) klussen/kleine projecten oppakt en zal afronden in 2023. Op die manier vindt er een verandering en optimalisatie van werkwijzen plaats. Werkwijzen worden efficiënter en afvalwaterketen staat gesteld voor de toekomst om met de nieuwe opgaven aan de slag te gaan.

De kapitaallasten zijn €111.000,- lager dan begroot bestaande uit:

• Lagere  omslagrente ad € 114.000,- en kleine verschillen in afschrijving van € 3.000,- hoger.

Algemeen:

Binnen het programma Afvalwaterketen zijn in deze 2e bestuursmonitor 2023, 2 project (PRJ1223A Renovatie rioolgemaal Zierikzee/aankoop grond rg Krabendijke) afgerond, 25 projecten waarvoor een AV-krediet is verstrekt, zijn onderhanden en 22 projecten zijn in de voorbereidingsfase. 
Het totale investeringsvolume programma Afvalwaterketen 2023 is in de 2e bestuursmonitor geprognosticeerd op bijna € 18,6 mln. In de 2e periode zijn enkele projecten in tijd/geld naar achter geschoven:  PRJ1233K RWZI Verseput, renovatie E/W, PRJ1233L Brandmeldinstallatie RWZI's Terneuzen + Walcheren + Willem Annapolder.  Een paar projecten komen naar verwachting lager uit dan het beschikbare krediet:  PRJ1223P rioolgemaal Wilhelminadorp en PRJ1223R  rioolgemaal Oost Souburg samen € 423.000,-.

Ontwikkelingen/kansen:

• PRJ1223T Renovatie rioolgemaal Goes
  In de Algemene Vergadering van 6 juli 2023 is het uitvoeringskrediet voor de renovatie van rioolgemaal Goes ter beschikking gesteld voor in totaal € 3.550.000,- . Als gevolg van de Corona-periode en de oorlog in Oekraïne is de productie van equipement en levertijden onzeker. Bewust is er daarom voor gekozen om niet te wachten tot het vaststellen van de begroting 2024 maar om vooruitlopend te vragen het uitvoeringskrediet beschikbaar te stellen zodat de aanbesteding tijdig opgestart kan worden;
• PRJ1187/PRJ 1521C/PRJ1543 Relinen 2024-2027
  In de Algemene Vergadering van 6 juli 2023 is een uitvoeringskrediet relinen beschikbaar gesteld van in totaal € 11.098.000,-/€10.419.000,- (bruto/netto) voor renovatie vrijvervalstelsels in de gemeenten Terneuzen, Hulst en Schouwen-Duiveland in de periode 2024-2027. Het betreft één raamovereenkomst voor de projecten PRJ1187B/D, PRJ1521C en PRJ1543D zodat de aanbesteding hier kan worden gestart. De geprognosticeerde overschrijding op PRJ1521C zal gecompenseerd worden met het aflopende project PRJ1521B.
• PRJ1244 Voorbereidingskrediet Groot Onderhoud RWZI Hulst 
  In de Algemene Vergadering van 6 juli 2023 is een voorbereidingskrediet beschikbaar gesteld voor het voorbereiden van het project Groot Onderhoud RWZI Hulst. Met dit aangevraagde voorbereidingskrediet worden in de ontwerpfase de benodigde maatregelen verder gespecificeerd. Uitvoering staat gepland voor 2024-2026. Hiervoor wordt separaat een krediet aangevraagd. 
• PRJ1443A Verrekening Fase B OAS Westerschouwen
  In 2024 wordt het convenant OAS Westerschouwen uit 2015 geactualiseerd op verzoek van de gemeente Schouwen-Duiveland. Voorstel zal zijn het moment van afrekening over uitgevoerde projecten van achteraf in 2028 te veranderen naar jaarlijks in verband met de fiscale eisen. In het najaar 2023 worden de financiële consequenties hiervan in beeld gebracht waarna eind 2023/begin 2024 dit bestuurlijk voorgelegd wordt. 
  
  

De belangrijkste afwijkingen in tijd worden hieronder toegelicht:

• PRJ1223Q rg Arnemuiden: de geplande technische afronding is verschoven van 2022-12 naar 2023-11
  De geplande technische afronding loopt uit met 10 maanden. Dit project is door een andere projectleider opgestart/voorbereid. Deze projectleider is met pensioen gegaan (ten tijde van de reorganisatie). Bij de overdracht is enige vertraging opgetreden die zich doorvertaalt in vertraging datum technische oplevering;
• PRJ12233I Prakt. onderzoek SVI-beheersing RWZI Terneuzen: de geplande technische afronding is verschoven van 2021-07 naar 2023-06
  De geplande technische afronding liep eerst uit door geen personele capaciteit en vervolgens door vertraging in de licentieverlening aan de aannemer en vertraging in de levering van de pompen;
• PRJ1233K RWZI Verseput: de geplande technische afronding verschuift van 2023-11 naar 2024-06
  De aanbestedingen zijn succesvol verlopen en opdrachten zijn verleend. Op basis hiervan is de verwachting dat geplande technische afronding 7 maanden opschuift door vooral langere levertijden van materialen;
• PRJ1562H Windketel Veerse Meer: de geplande technische afronding verschuift voorlopig naar 2027
  De windketel is pas nodig als waterpark Veerse meer aangesloten is, dit park moet nog gebouwd worden, nu nog te veel onduidelijkheden om windketel al te plaatsen. De investering is doorgeschoven naar 2027;
• PRJ1241 OAS maatregel Westerschouwen:  de geplande technische afronding is verschoven van 2022-12 naar 2023-11
  De geplande technische afronding loopt uit met 11 maanden. Dit project is door een andere projectleider opgestart/voorbereid. Deze projectleider is met pensioen gegaan (ten tijde van de reorganisatie). Bij de overdracht/vervangen is enige vertraging opgetreden die zich door vertaalt in vertraging datum technische oplevering;
• PRJ1572 Afdekken slibbuffers Westerschouwen: de geplande technische afronding is verschoven van 2023-06 naar 2024-01
  De verwachting is dat leveringstermijnen van diverse onderdelen ervoor kunnen zorgen dat een langere doorlooptijd van het project nodig is en daarom is de einddatum 6 maanden opgeschoven.

Risico's:

• Voor diverse onderdelen gelden nog steeds lange(re) levertijden waardoor vertraging in de uitvoering/planningen een risico blijft.

Exploitatie

• -

Investeringen

• Geen afwijkingen in de kredieten groter dan 10% en/of € 250.000,-.